Czy emerytura z Niemiec podlega opodatkowaniu?
Otrzymywanie emerytury z Niemiec przez osoby mieszkające lub planujące powrót do Polski wiąże się z obowiązkiem zrozumienia zasad jej opodatkowania. Wbrew powszechnym przekonaniom, emerytura z Niemiec może podlegać opodatkowaniu zarówno w Niemczech, jak i w Polsce, w zależności od sytuacji osobistej i miejsca zamieszkania podatkowego. Wielu emerytów zastanawia się, czy emeryci w Niemczech muszą płacić podatek dochodowy, ile wynosi podatek od niemieckiej emerytury dla Polaków oraz czy trzeba rozliczyć się z emerytury niemieckiej w Polsce. W tym artykule wyjaśniamy, jak działa podatek od emerytury w Niemczech, jak go rozliczyć, jak uniknąć błędów i potencjalnych kar, oraz w jaki sposób skorzystać z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską a Niemcami.
Podstawy prawne: Czy emeryci w Niemczech płacą podatki?
Tak, emerytura wypłacana przez niemiecki system emerytalny (Deutsche Rentenversicherung) może podlegać opodatkowaniu. Obowiązek podatkowy dotyczy jednak tylko osób, których dochód roczny przekracza tzw. kwotę wolną od podatku (Grundfreibetrag). W 2025 roku wynosi ona 11 604 euro dla osób samotnych i 23 208 euro dla małżeństw. Oznacza to, że nie każda emerytura z Niemiec będzie faktycznie opodatkowana, choć nadal może istnieć obowiązek złożenia zeznania podatkowego.
Dodatkowo, warto pamiętać, że niemiecki system przechodzi stopniowo na pełne opodatkowanie emerytur, co oznacza, że coraz większa część świadczeń podlega opodatkowaniu. Osoby przechodzące na emeryturę po 2040 roku będą miały opodatkowaną całość świadczenia, natomiast dziś obowiązuje system przejściowy – np. w przypadku rozpoczęcia pobierania emerytury w 2025 roku, opodatkowaniu podlega 85% jej wartości.
Co ważne, niemiecki Finanzamt nie zawsze automatycznie pobiera podatek od emerytury – często wymaga to samodzielnego złożenia deklaracji. Dla wielu osób starszych, które nie znają dobrze języka lub nie mają doświadczenia w kontaktach z urzędami, stanowi to poważne wyzwanie.
Jak wygląda opodatkowanie emerytury z Niemiec?
System podatkowy w Niemczech zakłada, że świadczenia emerytalne są traktowane jako dochód podlegający opodatkowaniu, ale tylko powyżej określonego progu. Po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku (Grundfreibetrag), emerytura wchodzi w ogólną skalę podatkową, a wysokość należnego podatku zależy od wielu czynników: roku przejścia na emeryturę, ogólnej wysokości dochodów, rodzaju świadczenia oraz ewentualnych ulg.
Na przykład: jeśli ktoś przeszedł na emeryturę w 2025 roku, tylko 15% jego świadczenia będzie zwolnione z podatku. Oznacza to, że 85% emerytury brutto wlicza się do podstawy opodatkowania. Dodatkowo należy pamiętać, że dochodem mogą być też inne świadczenia – np. renta wdowia, prywatne ubezpieczenia emerytalne lub dochody z wynajmu.
W praktyce wygląda to tak, że urząd skarbowy (Finanzamt) nie zawsze automatycznie odciąga podatek, jak ma to miejsce w przypadku pensji. Osoba pobierająca świadczenia musi więc sama złożyć deklarację podatkową (Einkommensteuererklärung), o ile jej roczny dochód przekracza ustalony próg. Brak takiego działania może skutkować wezwaniem do zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami.
Ważne jest też rozróżnienie między brutto a netto – kwoty podawane przez niemiecki Rentenversicherung często są kwotami brutto, a więc przed odliczeniem ewentualnego podatku dochodowego. Z tego powodu wiele osób błędnie zakłada, że nie muszą się rozliczać, skoro nic nie zostało im „potrącone”.
Obowiązek rozliczenia emerytury z Niemiec w Polsce
Wielu emerytów, którzy mieszkają lub planują powrót do Polski, zastanawia się, czy trzeba rozliczyć się z emerytury niemieckiej w Polsce. Kluczowe znaczenie ma tutaj miejsce zamieszkania podatkowego – jeśli osoba pobierająca świadczenie emerytalne z Niemiec mieszka na stałe w Polsce, to w świetle przepisów uznaje się ją za polskiego rezydenta podatkowego.
Jednak dzięki umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Niemcami, większość świadczeń emerytalnych z niemieckiego systemu publicznego jest opodatkowana wyłącznie w Niemczech, a nie w Polsce. Oznacza to, że emerytura z niemieckiego Rentenversicherung zazwyczaj nie musi być drugi raz opodatkowana w Polsce, nawet jeśli emeryt mieszka tu na stałe.
Co jednak ważne – dochód ten nadal należy wykazać w polskim urzędzie skarbowym, składając formularz PIT-36 wraz z załącznikiem ZG. Jest to obowiązek informacyjny, nie wpływa on na naliczenie podatku w Polsce, ale jego brak może skutkować wezwaniem z urzędu lub nałożeniem kary administracyjnej.
Osobną kwestią jest sytuacja osób, które oprócz emerytury niemieckiej mają również inne dochody – np. z najmu, polskiej emerytury, renty rodzinnej lub pracy dorywczej. W takim przypadku należy przeanalizować, czy łączny dochód nie powoduje przekroczenia progów, które mogą skutkować częściowym opodatkowaniem w Polsce.
Jak rozliczyć emeryturę z Niemiec krok po kroku
Rozliczenie emerytury z Niemiec wymaga zebrania odpowiednich dokumentów i złożenia deklaracji podatkowej – w zależności od miejsca zamieszkania, będzie to niemiecki Finanzamt lub polski urząd skarbowy. Cała procedura różni się w zależności od tego, czy dana osoba mieszka jeszcze w Niemczech, czy już wróciła do Polski.
Jeśli mieszkasz w Niemczech:
- Sprawdź, czy przekraczasz próg dochodowy – jeśli tak, musisz złożyć zeznanie podatkowe.
- Przygotuj dokumenty z Rentenversicherung – roczne zestawienie świadczeń (tzw. Rentenbezugsmitteilung).
- Wypełnij formularz Einkommensteuererklärung – możesz to zrobić online lub papierowo.
- Złóż deklarację do właściwego Finanzamtu – najlepiej do końca lipca roku następującego po roku podatkowym.
Jeśli mieszkasz w Polsce i otrzymujesz emeryturę z Niemiec:
- Zgromadź dokumenty z Rentenversicherung – potwierdzenie wysokości świadczenia brutto.
- Wypełnij formularz PIT-36 z załącznikiem ZG – służy on do wykazania dochodów zagranicznych.
- Zastosuj metodę wyłączenia z progresją – zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania.
- Złóż deklarację do polskiego urzędu skarbowego – do 30 kwietnia za rok poprzedni.
W obu przypadkach warto wiedzieć, że wiele osób nie radzi sobie samodzielnie z formalnościami – z uwagi na język, niejasne formularze oraz brak wiedzy o obowiązujących przepisach. W takiej sytuacji warto skorzystać z usług firm specjalizujących się w tym zakresie, które pomagają w kontakcie z Finanzamtem, interpretacji dokumentów i wypełnianiu deklaracji.
Co grozi za brak rozliczenia emerytury z Niemiec?
Wielu emerytów nie zdaje sobie sprawy, że nawet jeśli nie otrzymują wezwania, nadal mogą mieć obowiązek podatkowy. Zarówno niemiecki Finanzamt, jak i polski urząd skarbowy mogą po czasie wykryć brak złożenia deklaracji, co może skutkować wezwaniem do zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami karnymi.
W Niemczech, jeśli emeryt przekroczy próg dochodowy i nie złoży zeznania, Finanzamt może:
- nałożyć obowiązek rozliczenia za kilka lat wstecz (nawet 4-5 lat),
- doliczyć odsetki za zwłokę (aktualnie 0,5% miesięcznie),
- wystawić decyzję podatkową z terminem płatności kilkutygodniowym,
- w skrajnych przypadkach nałożyć grzywnę za uchylanie się od obowiązku podatkowego.
W Polsce brak wykazania zagranicznego dochodu – nawet jeśli nie powoduje powstania zobowiązania podatkowego – może prowadzić do:
- mandatu skarbowego lub grzywny,
- wezwań do złożenia korekty PIT-u,
- problemów z rozliczeniem innych ulg (np. wspólne rozliczenie z małżonkiem).
Osoby starsze często nieświadomie pomijają ten obowiązek, uznając, że „nikt się nie dopomina”. To błędne założenie – urzędowe pisma mogą przyjść nawet po kilku latach, a niewiedza nie zwalnia z odpowiedzialności. Dlatego tak ważne jest, by skonsultować swoją sytuację z ekspertem i mieć pewność, że wszystko jest zgodne z przepisami.
Podsumowanie i wsparcie ze strony Platformy Rozliczeniowej
Rozliczanie emerytury z Niemiec może wydawać się skomplikowane, szczególnie jeśli nie znasz języka, nie rozumiesz urzędowej terminologii lub nie masz pewności, czy w ogóle masz taki obowiązek. W praktyce jednak – z pomocą odpowiednich narzędzi i specjalistów – można uniknąć problemów z Finanzamtem czy polskim urzędem skarbowym, a przede wszystkim zyskać spokój.
Platforma Rozliczeniowa wspiera osoby otrzymujące świadczenia emerytalne z zagranicy. Pomagamy:
- sprawdzić, czy masz obowiązek rozliczenia,
- przygotować odpowiednie dokumenty i formularze (zarówno niemieckie, jak i polskie),
- skontaktować się z Finanzamtem w Twoim imieniu,
- złożyć deklarację bez stresu i ryzyka błędu.
Jeśli chcesz mieć pewność, że Twoja niemiecka emerytura została rozliczona prawidłowo – skontaktuj się z nami. Przejmiemy wszystkie formalności i wyjaśnimy Twoją sytuację krok po kroku – jasno, konkretnie i bez zbędnych terminów urzędowych.
Podatek od emerytury w Niemczech – Najczęściej zadawane pytania
1. Czy muszę rozliczyć się z emerytury niemieckiej w Polsce?
Tak, jeśli mieszkasz na stałe w Polsce, masz obowiązek wykazania niemieckiej emerytury w deklaracji PIT-36 z załącznikiem ZG, nawet jeśli nie zapłacisz od niej podatku. Jest to tzw. obowiązek informacyjny, wynikający z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
2. Ile wynosi podatek od niemieckiej emerytury dla Polaków?
To zależy od roku przejścia na emeryturę oraz jej wysokości. W 2025 roku opodatkowaniu podlega 85% kwoty brutto świadczenia. Podatek naliczany jest według niemieckiej skali podatkowej po przekroczeniu kwoty wolnej (11 604 € rocznie dla osoby samotnej).
3. Jakie dokumenty są potrzebne do rozliczenia emerytury z Niemiec?
Najważniejsze to:
- Rentenbezugsmitteilung – roczne zestawienie świadczeń z Rentenversicherung,
- numer Steuer-ID,
- zaświadczenie o miejscu zamieszkania,
- PIT-36 i załącznik ZG – jeśli mieszkasz w Polsce.
Dodatkowo: dane bankowe i ewentualne zaświadczenia o innych dochodach.
4. Czy niemiecka emerytura jest opodatkowana dwa razy?
Nie. Polska i Niemcy mają podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, która zapobiega płaceniu podatku od tej samej emerytury w dwóch krajach. W praktyce emerytura z Rentenversicherung opodatkowana jest tylko w Niemczech.
5. Kto rozlicza podatek od emerytury z zagranicy?
Za rozliczenie odpowiada sam emeryt. Jeśli nie jesteś w stanie samodzielnie wypełnić deklaracji, możesz skorzystać z pomocy biura rachunkowego lub firmy specjalizującej się w rozliczeniach zagranicznych, takiej jak Platforma Rozliczeniowa.
6. Co grozi za brak rozliczenia emerytury z Niemiec?
Możesz otrzymać z Finanzamtu decyzję podatkową z obowiązkiem dopłaty za kilka lat wstecz oraz odsetkami. W Polsce, za brak wykazania dochodu grozi kara grzywny lub mandat skarbowy, nawet jeśli nie wynika z tego zobowiązanie podatkowe.
7. Czy emeryt w Niemczech musi sam składać deklarację?
Tak, jeśli przekracza próg dochodowy. Finanzamt nie zawsze pobiera zaliczki automatycznie – obowiązek złożenia Einkommensteuererklärung ciąży na emerycie. Warto to sprawdzić co roku.
8. Czy trzeba płacić podatek od emerytury po powrocie do Polski?
Nie, jeśli świadczenie pochodzi z niemieckiego systemu publicznego (Rentenversicherung). Nadal jednak trzeba je wykazać w PIT-36. W przypadku emerytury prywatnej – sytuacja może wyglądać inaczej i wymaga analizy.
9. Czy muszę się rozliczyć, jeśli świadczenie jest niskie?
Nawet jeśli kwota emerytury jest niska i nie powoduje obowiązku zapłaty podatku, urząd skarbowy (zarówno niemiecki, jak i polski) może wymagać złożenia deklaracji. Warto to sprawdzić indywidualnie.
10. Czy Platforma Rozliczeniowa może mi pomóc w rozliczeniu?
Tak. Oferujemy kompleksową pomoc w rozliczeniach podatkowych emerytów zagranicznych, w tym: analizę sytuacji, kontakt z urzędami, wypełnienie dokumentów oraz zabezpieczenie prawne. Dzięki temu unikniesz nieporozumień i potencjalnych kar.